ڕووداو وهك ڕەگهزێكی دراما له ژانری شیعردا (شیعری نوێی كوردی) بهنموونه
الحدث كعنصر الدراما في الشعر، الشعر (الكوردي الحديث) علی سبيل المثال
DOI:
https://doi.org/10.32410/huj-10500الكلمات المفتاحية:
ڕەگەز، ڕووداو، شیعری نوێ، دراما، النوع، الحدث، الشعر الجدید، الدراماالملخص
البحث بعنوان(الحدث كعنصر الدراما في الشعر ،(الشعر الكوردی الحدیث)علی سبيل المثال) هي محاولة لعرض المعلومات الضرورية حول تٲثير كلا النوعين من الشعر و الدراما، و خاصةً عن طریق عناصرهما الفنية. بصرف النظر عن العلاقة العضوية القوية بين النوعين ، بالاشارة الی العلاقة التٲريخية بين الشعر و الدراما، من هناك سوف نشير علميا الی نوع هذا التٲثير ، و دور نوع الحدث كعنصر درامي في الشعر. و اخيرا سنحدد ان هذا العنصر ذو اهمية كبيرة في تطوير و تجديد الشعر الكوردي ، لقد كان الشعراء قادرين علی تٲسيس الاحداث (اجتماعية والسياسية و التٲريخية) لتوسيع نطاق وظيفة الشعر.
پوخته
توێژینهوهكه به ناونیشانی (ڕووداو وهك ڕەگهزێكی دراما له ژانری شیعردا، شیعری نوێی كوردی)بهنموونه) ههوڵێكه بۆ خستنهڕووی زانیاری پێویست له بارهی كاریگهربوونی ههردوو ژانری شیعرو دراما بهیهكتر بهتایبهت له ڕێگهی ڕەگهزو توخمه هونهرییهكانیانهوه، جیا له باسكردنی ئهو پهیوهندییه ئۆرگانییه بههێزهی نێوان ئهو دوو ژانره، ئاماژەدانه به ڕایهڵهی پهیوهندییه مێژووییهكهی نێوان شیعرو دراما، لهوێوه بۆ ئهوه دهچین به شێوهیهكی زانستی ئاماژە بۆ جۆری ئهو كاریگهرییه بكهین و ڕۆڵی ڕەگهزی ڕووداو وهك ڕەگهزێكی درامایی لهشیعردا بخهینهڕوو، ئهوهش دهستنیشانبكهین، كه ئهم ڕەگهزه له گهشهسهندن و نوێبوونهوهی شیعری كوردیدا گرنگی زۆری ههبووه، شاعیران به مهزراندنی ڕووداوه(كۆمهڵایهتی و سیاسی و مێژوویی...)یهكان توانیویانه چوارچێوهی ئهركی شیعر فراوان بكهن.
المراجع
- ئەرستۆ، ٢٠١١، هونەری شیعر (شیعر ناسی)، وەرگێڕانی عەزیز گەردی، چاپی دووەم، سلێمانی، چاپخانەی گەنج.
- ئیبراهیم، ڕەمەزان، 2009, ڕەوتی شانۆی کوردی لە دوێنێ و ئەمڕۆدا، گ. ڕامان، ژ (١٤٤)، ٥/٥/٢٠٠٩، سلێمانی.
- ابراهیم، محمد حمدی (د)، ١٩٩٤، نظریة الدراما الاغریقیة، ط١، القاهرة، دار نوبار للطباعة.
- بهرزنجی، عهبدوڵڵا تاهیر، 2014، شیعری كوردی و سهدهیهك بهههڵهبهكارهێنانی ناونیشانهكانی نوێگهری، ڕۆژنامهی چاودێر(ڕەخنهیچاودێر) ژماره(398))24/2/2014.
- بیمار، عبدالرزاق، 1970، دانیشتنێك لهگهڵ گۆراندا، گۆڤاری بهیان ژماره 2ی شوباتی 1970، بهغداد.
- حەمودە، عبدالعزیز (د)،٢٠١٦، ڕۆنانی درامایی، وەرگێڕانی دلاوەر قەرەداغی، چاپی یەکەم، سلێمانی، چاپخانەی سەردەم.
- حوسێن، هیمداد (پ)، ٢٠٢٠، ئەدەبی نوێی كوردی، بهرگی یهكهم، چاپی یەکەم، هەولێر، ناوەندی ئاوێر بۆ چاپ و بڵاوکردنەوە.
- حوسێن، هیمداد (د)، سەنگەر نازم، ٢٠٢٠، فەلسەفەی ئەدەب، چاپی یەکەم، هەولێر، ناوەندی ئاودێر بۆ چاپ و بڵاوکردنەوە.
- حوسێن، هیمداد (د)، سەنگەر نازم، ٢٠٢٠، ئەدەبی جیهانی، چاپی یەکەم، هەولێر، ناوەندی ئاوێر بۆ چاپ و بڵاوکردنەوە.
- خەزنەدار، مارف (د)، ٢٠١٠، مێژووی ئەدەبی کوردی، بەرگی یەکەم، چاپی دووەم، هەولێر، چاپخانەی ئاراس.
- خەزنەدار، مارف (د)، ٢٠١٠، مێژووی ئەدەبی کوردی، بەرگی شهشهم، چاپی دووەم، هەولێر، چاپخانەی ئاراس.
- دبلیودوسن، س. ١٩٨١، الدراما والدرامی، ترجمة د. عبد الواحد لوءلوءة، دار الرشید للنشر، بغداد.
- الرحمانی، أحمد، ٢٠٢١، تیۆرەکانی ڕەخنەی ئەدەبی و پراکتیزەکردنیان، وەرگێڕانی سەردار گەردی (پ.د)، چاپی یەکەم، هەولێر، ناوەندی ڕۆشنبیری ئاوێر.
- رشدی، ڕشاد (د)، ٢٠٠٠، نظریة الدراما من ارسطو الی اڵان، ط١ مصریة، هلا للنشر و التوزیع/ عربیة للطباعة و النشر.
- ڕەسول، شوکریە، ١٩٨٩، ئەدەبی کوردی و هونەرەکانی ئەدەب، چاپی یەکەم, مطابع تعلیم العالی , اربیل.
- عارف، حسەین، ٢٠١١، نووسینەکانم لە بواری ڕەخنەو لێکۆڵینەوەدا، چاپی یەکەم، چاپخانەی ئاراس، هەولێر.
- العلوی، محمد احمد بن طباطبا، ٢٠٠٥، عیار الشعر، شرح وتحقیق، عباس عبد الساتر، ط٢ بیروت، دار الکتب العلمیة، لبنان
- عوسمان (خاڵە دێوە)، ڕێزان، ٢٠١٠، بنیاتی جۆرەکانی ڕووداو لەرۆمانی کوردی کوردستانی باشوور ساڵی (١٩٨٥-١٩٩٠)، چاپی یەکەم، ئەکادیمیایی کوردی، هەولێر.
- عوسمان، هەرێم، ٢٠٠٩، تەکنیک لە سێ چیرۆکی ئارام کاکەی فەلاحدا، گۆڤاری هەنار، ژمارە ٤٤ سێبتەمبەری ٢٠٠٩
- عەبدوڵڵا، پەروین، ٢٠٠٨، ڕەگەزەکانی دراما لە شیعری لیریکی کوردیدا (کرمانجی خوارو١٩٨٠- ڕاپەڕین)، چاپی یەکەم، سلێمانی، چاپخانەی سەردەم.
- عەوڵا، عەبدوڵڵا ڕەحمان، ٢٠١١، شیعری شانۆیی لە ئەدەبی کوردیدا (باشوری کوردستان ١٩٢٥-١٩٦١)، هەولێر، چاپخانەی حاجی هاشم.
- كاكهی فهلاح، حهمه حهمهئهمین قادر، 1399، سنه، دهزگای بڵاوكردنهوهی كوردستان.
- کەساس، محەمەد، ١٩٩٩، لە ئەدەبی گەلانەوە، بەرگی یەکەم، چاپی دووەم، سلێمانی، چاپخانەی ئۆفیسی ژیار.
- محمد، عبدالرزاق، 1961، شانۆی كوردستان، چاپخانهی صلاح الدین، بهغداد.
- موفتی، پەری ساڵح، ٢٠١٢، گێڕانەوە لە چیرۆکەکانی ئەحمەد مەحمەد ئیسماعیلدا، چاپی یەکەم، چاپخانەی حاجی هاشم، هەولێر.
- Abrams, M.H. and Harpham, Geoffrey Galt, 2013, A Glossary of Literary Terms, Eleventh Edition, Gengage Learning.
دیوانهكان:
- ئاگرین، عهبدوڵڵا(د)، 2013، دیوانی محمد ساڵح دیلان، چاپی دووهم، چاپخانهی چوارچرا، ههولێر.
- عبدالواحد، ئازاد، 1989، دیوانی شێخ نووری شێخ ساڵح، بهشی دووهم، چاپخانهی الجاحظ، بهغداد.
- قهفتان، مهریوان، 2019، ئهخۆل لهنێوان ئهدهب و هونهردا، چاپی یهكهم، چاپخانهی ناوهندی سارا، سلێمانی.
- كاكه ڕەش، ئومێد، 1991، دیوانی سهلام، چاپی دووهم، چاپخانهی ئهدیب، سلێمانی.
- مهلا كهریم، محهمهد، 1393، دیوانی گۆران، چاپی پێنجهم، چاپخانهی دالاهۆ، تهران.
- هاوار، محمد رهسول 1970، دیوانی پیرهمێردی نهمر، چاپخانهی العانی، بهغداد.
- گهڵاڵهیی، مهلا مهحمود، 2017، بهشێك له دیوانی ئهوڕەحمان بهگی بابان، چاپی دووهم، ههولێر.
التنزيلات
منشور
إصدار
القسم
الرخصة
الحقوق الفكرية (c) 2023 Aram Omer Ali, Fazil Majid Mahmood
![Creative Commons License](http://i.creativecommons.org/l/by-nc-nd/4.0/88x31.png)
هذا العمل مرخص بموجب Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
يوافق المؤلفون الذين ينشرون في هذه المجلة على المصطلحات التالية:
١. يحتفظ المؤلفون بحقوق الطبع والنشر ومنح حق المجلة في النشر الأول مع العمل المرخص له في نفس الوقت بموجب ترخيص المشاع الإبداعي [سيسي بي-نك-ند 4.0] الذي يسمح للآخرين بمشاركة العمل مع الإقرار بحقوق التأليف والنشر الأولي في هذه المجلة.
٢. يمكن للمؤلفين الدخول في ترتيبات تعاقدية إضافية منفصلة للتوزيع غير الحصري للنسخة المنشورة من المجلة من العمل (على سبيل المثال، نشرها في مستودع مؤسسي أو نشرها في كتاب) مع الإقرار بنسخة أولية نشر في هذه المجلة.
٣. يسمح للمؤلفين وتشجيعهم على نشر عملهم عبر الإنترنت (على سبيل المثال، في المستودعات المؤسسية أو على موقعهم على الويب) قبل وأثناء عملية التقديم، حيث يمكن أن يؤدي إلى التبادلات الإنتاجية، فضلا عن الاستشهاد المبكر والأكبر للعمل المنشورة ( انظر تأثير النفاذ المفتوح).