حه‌مدى و هێمن له‌ تاى ته‌رازووى هاوسه‌نگيدا

المؤلفون

  • فەرهاد قادر کەریم بەشی زمانی کوردی، کۆلێژی پەروەردەی بنەڕەتی، زانکۆی گەرمیان، شاری کەلار، هەرێمی کوردستان، عێراق
  • مەریوان حەمەکەریم ئەحمەد بەشی زمانی کوردی، کۆلێژی پەروەردەی بنەڕەتی، زانکۆی گەرمیان، شاری کەلار، هەرێمی کوردستان، عێراق

DOI:

https://doi.org/10.32410/huj-10291

الكلمات المفتاحية:

حمدی، هێمن، الموازنة، هاوسەنگی

الملخص

پوختە    

حه‌مدی وهێمن دوو شاعیری گه‌وره‌ی كوردن، كه ‌نزیكه‌ی نیو سه‌ده‌ له‌نێوان ماوه‌ی ژیانیاندا هه‌یه‌، به‌ڵام له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا له‌ هه‌ندێ شوێن و وێستگه‌ی ژیانیاندا وه‌ك یه‌كی ده‌بینرێت، ئه‌مه‌ش سه‌رنجی ئێمه‌ی ڕاكێشا تاكو به‌دوای ئه‌و ده‌قانه‌ی هه‌ردوو شاعیردا بگه‌ڕێین، كه ‌هاوسه‌نگی له‌نێوانیاندا هه‌یه‌، بە تایبەتى لە ڕوى بابەتى شیعرییەوە.
ئه‌م توێژینه‌وه‌یه‌ كه ‌ناونیشانی (حه‌مدی وهێمن، له ‌تای ته‌رازووی هاوسه‌نگیدا)یه‌، تێیدا هه‌وڵدراوه له‌نێوان هه‌ردوو شاعیردا هاوسه‌نگی بدۆزرێته‌وه ‌و به ‌به‌ڵگه‌ی شیعريی پشتڕاست بكرێته‌وه‌ و هاوكات له ‌هه‌ندێ شوێنيشدا خاڵی جیاوازییان نیشان دراوه‌.
توێژینه‌وه‌كه‌ له ‌دوو به‌شی سه‌ره‌كی پێك هاتووه‌، ‌له ‌ته‌وه‌ری یه‌كه‌می به‌شی یه‌كه‌مدا هاوسه‌نگی وه‌كو زاراوه‌ و چه‌مك باسکراوە له ‌ته‌وه‌ری دووه‌مدا له‌به‌ر ڕۆشنایی ژیانی هه‌ردوو شاعیر، هه‌وڵدراوه‌ خاڵه ‌لێكچووه‌كان له‌باره‌ی ژیانی كه‌سی، ڕۆشنبیری و سیاسی هه‌ردوو شاعیر بخرێته‌ڕوو.
له ‌به‌شی دووه‌مدا , لێکچوون و هاوسەنگییەکان لە ڕوانگەى بابەتى شیعرییەوە کە گرنگى و تایبەتمەندى گەورەى هەیە, دەرخراون. وە لە گەڵیشیدا لە هەندێ شویندا جیاوازییان خراوەتەڕوو . بێگومان بۆ ئەوانەش بە بەڵگەى شیعرى هەردوو شاعیر پشتڕاستکراونەتەوە .

 

ملخص
 حمدي و هيمن شاعران بارزان ومؤثران في المرحلة الشعرية التى عاشا فيها, و على الرغم من وجود فارق زمني بين حياة الشاعرين يقارب خمسين عاماً غير أننا نلاحظ تشابها واضحاً بين النصوص الشعرية لكلا الشاعرين. وقد دفعنا هذا التشابه اِلى القيام بهذا البحث من خلال موازنة نصوصهما الشعرية متّخذين بنظر الاعتبار الأوضاع و الأوقات التي كُتِبتْ فيها تلك القصائد بهدَف الوصول إلى أوجه التشابه بينها, و لم نكتفِ بهذا الجانب فقط بل حاولنا أن نبيّن أوجه الاختلاف بينها أيضاً.

     و في  هذا البحث و بعد عرض مفهوم و مصطلح الموازنة جاء دور الحديث عن حياة الشاعرين مع تسليط الضوء على الجانب الثقافى و السياسى لهما. بعد هذا وقفنا عند الموازنة من حيث الموضوعات الشعرية التى لها أهمية و خصوصية كبيرة, و ذلك بالاعتماد على النصوص الشعرية للشاعرين المذكورين. و فى الخاتمة عرضنا أهم النتائج التى تمً التوصيل اِليها.

المراجع

لیستی سه‌رچاوه‌كان

أ/ كتێب - كوردییه‌كان:

_ مه‌ردۆخی، محه‌مه‌د (1338ه)، فه‌رهه‌نگی مه‌ردۆخ، به‌رگی دووه‌م، خانه‌ی بڵاوكردنه‌وه‌ی پرته‌وبه‌یان، چاپی یه‌كه‌م، سنه‌.

_ دیوانى حەمدى (1984)کۆکردنەوەى: جەمال محمد محه‌مه‌د ئه‌مین، چ دووه‌م، چاپخانه‌ی سه‌ركه‌وتن، سلێمانی.

_ غه‌فاری، جیهانگیر (2003)، به‌ره‌و باخی به‌هه‌شت، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی گه‌نج، سلێمانی.

_دیوانی سالم (2015)، ساغكردنه‌وه‌و لێكدانه‌وه‌ی مه‌لاعبدالكریمی مدرس و فاتیحی مه‌لاعبدالكریم و محمدی مه‌لاعبدالكریمی، ئاماده‌كردنی: صدیق صاڵح، به‌رگی یه‌كه‌م، بنكه‌ی ژین، سلێمانی،

_دیوانی هێمن (2003)، سه‌رجه‌می به‌رهه‌می هێمن، هه‌ولێر.

_ حیلمی، ڕە‌فیق (2010)، شیعر و ئه‌ده‌بيیاتی كوردی، چاپی دووه‌م، چاپخانه‌ى ئاراس، هه‌ولێر.

_ خاڵ، محه‌مدی (2005)، فه‌رهه‌نگی خاڵ، ده‌زگای چاپ وبڵاوكردنه‌وه‌ی ئاراس، هه‌ولێر.

_ سجادی، علاءالدین (1971)، مێژووی ئه‌ده‌بی كوردی، چاپی دووه‌م، چاپخانه‌ی معارف، بغداد.

_ مه‌ولود، عه‌بدوڵڵا (د)( 2004)، لێكۆڵینه‌وه‌یه‌ك له ‌شیعری حه‌مدی، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی ڕۆشنبیری، هه‌ولێر.

_ ده‌شتی، عوسمان (2009)، هێمن نامه‌، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی ڕۆژهه‌ڵات، هه‌ولێر.

_ كه‌ریم، فه‌رهاد (د)( 2012)، بنیاتی وێنه‌ له ‌شیعره‌كانی حه‌مدیدا، چاپخانه‌ی ڕۆژهه‌ڵات، هه‌ولێر.

_ په‌هله‌وی، فه‌ره‌ح (شاژنی ئێران)( 2011)، نهێنیيه‌كانی شاو فه‌ره‌ح، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی(گه‌نج)، سلێمانی.

_ بەسیر، کامل (د)( 2015)، مێژووى ڕەخنەسازى,چاپى یەکەم, ناوەندى غەزەلنووس, چاپخانەى تاران.

_ خه‌زنه‌دار، مارف (د)( 2010)، مێژووی ئه‌ده‌بی كوردی، به‌رگی پێنجه‌م، چاپی دووه‌م، چاپخانه‌ی ئاراس، هه‌ولیر.

_ خه‌زنه‌دار، مارف (د)( 2010)، مێژووی ئه‌ده‌بی كوردی، به‌رگی حه‌وته‌م، چاپی دووه‌م، چاپخانه‌ی ئاراس، هه‌ولیر.

_هۆراس( 1979)، هونه‌ری شیعر، و: حه‌مید عه‌زیز، چاپخانه‌ی الزمان، به‌غداد.

_ سه‌رده‌شتی، یاسین (د)( 2011)، كوردستانی ئێران، چاپخانه‌ی سیما، سلێمانی.

ب/ كتێبی عه‌ره‌بی:

_ عبدالغنی، جبابری (2013-2014)، الاسس الجمالیه‌ فی موازنه‌ الامدی، رسالة ماجستیر، كلیة الاداب واللغات، جامعة ابی بكربلقائید، الجزائر.

_ مبارك، زكی (د)( ٢٠١٣- ٢٠١٤)، الموازنه ‌بین الشعراء، شركه‌ نوابغ الفكر، القاهرة.

_ مومنی، قاسم (د)( 1985)، الموازنه‌ بین أبی تمام والبحتری المدی، دارالشؤون الثقافیة العامة، افاق العربی، العراق.

_ حسین، یسری (د)( 2011)، التناص فی شیعر حمیدسعید، داردجلة، الأردن.

ج/ گۆڤاره‌كان:

_ كه‌ریم، فه‌رهاد (د)( 2012)، ڕه‌هه‌ندی ده‌روونی له ‌شیعره‌كانی هێمندا، گۆڤاری الأدب، زانكۆی به‌غداد، ژ(102).

_ كه‌ریم، فه‌رهاد (د)( 2012)، سێكس و پیری و گۆشه‌گیری له ‌شیعره‌كانی هێمندا(1968-1986)، گۆڤاری (زانكۆی كۆیه‌)، ژ(23).

د/ ڕۆژنامه‌كان:

_ڕۆژنامه‌ی كوردستان(1339-1340هـ) ژماره‌كانی(93، 95، 96 ،97 ،98).

و/ بابه‌تی زانكۆیی:

_ ره‌سول، عزالدین (د)( 2004-2005)، محازه‌ره‌كانی تیۆری ئه‌ده‌ب، قۆناغی ماسته‌ر، زانكۆی سلیمانی، كۆلێجی زمان.

منشور

2020-06-30

إصدار

القسم

Articles

كيفية الاقتباس

کەریم ف. ق., & ئەحمەد م. ح. (2020). حه‌مدى و هێمن له‌ تاى ته‌رازووى هاوسه‌نگيدا . مجلة جامعة حلبجة:: گۆڤاری زانکۆی هەڵەبجە, 5(2), 1-15. https://doi.org/10.32410/huj-10291

المؤلفات المشابهة

يمكنك أيضاً إبدأ بحثاً متقدماً عن المشابهات لهذا المؤلَّف.