کـردەى نـاولێنان و ناولێنانهوه لـە دونیابینیی تـاکى کـورددا
DOI:
https://doi.org/10.32410/huj-10292الملخص
ئەم لێکۆڵینەوەیە بەناونیشانى (کردەى ناولێنان و ناولێنانهوه لە دونیابینیی تاکى کورددا)، کە باس لە ناولێنان دەکات وەکو دیاردەو پرۆسەیەکى کۆمەڵایەتیی هەر کۆمەڵگایەک، ئەم پرۆسەیە بەشێکى سەرەکییە لە زمانداو زمانیش ئاوێنەى تێڕوانینەکانى کۆمەڵەو بیرو بۆچوونەکانى کۆمەڵ تێیدا ڕەنگدەداتەوە، ناولێنان دیاردەیەکى تەواو کۆمەڵایەتییەو هەموو پرنسیپە کۆمەڵایەتییەکانى وەکو (ئاینى، سیاسی، ڕۆشنبیری، نیشتیمانپەروەری، ئەدەبی، کهلتورى، هونهرى، ...تد) کاریگەرییان لەسەر هەر تاکێک دهبێت، کە کردەى ناولێنان ئەنجامبدات، ناو وهك پرۆسهیهكی كۆمهڵایهتی یەکێکە لە کەتیگۆرییە گرنگەکانى پێکهاتەى ئاوەزیی مرۆڤ، ههر بۆيه مرۆڤهكان بۆ ناسینهوهی شتهكانی دهوروبهر و جیاكردنهوهیان له سهرهتاكانی ژيانى مرۆڤایهتی و فێربونی زمانهوه، پهنایان بردوهته بهر وێنەكردنی شتهكان، پاشان له قۆناغێكی تردا ناویان له شتهكانی دهوروبهریان ناوه، هەروەها باس لە دونیابیینى تاکى کورد دەکات لە ناولێنانهوهى هەمو شتەکانى دەوروبەرمان لە ڕێگەى کاریگەریی بەرکەوتنى هەستەکانەوە، چونكه ناولێنان و ناولێنانهوه كاريگهرييان لەسەر لایەنى ئەرێنی و نەرێنی دەرونی تاک هەیە، واتە ئەگەر ناوەکە ناوێکى شیاوبێت و واتایەکى جوان و باشی هەبێت، دیارە کاریگەرییەکى باشی دەبێت و بەپێچەوانەوە هەندێک جاریش واتای ناوەکە سیفاتێکە یان وەسفێکە لەگەڵ ئەو کەسە يان شته ناگونجێت، کە هەڵگری ئەو ناوەیە، ئهمهش وادهكات، كه ناولێنان يان دوباره ناولێنانهوهيان كاريگهريى بهسهر دهرونى مرۆڤهوه ههبێت، جا ئهو كاريگهرييانه ئهرێنى بن، يان نهرێنى بن.
المراجع
يهكهم/ بە زمانى کوردی:
برزو، ئومێد برزان (2013)، كاریگهریی ئاینی ئیسلام لهسهر زمانی كوردی، گۆڤاری ئهكادیمیای كوردی، ژماره (25).
محەمەد، بژوێن یەحیا (٢٠١٦)، نواندنى فەرهەنگیی لە زمانى کوردییدا، نامهى ماجستێر، زانکۆی سلێمانی.
محەمەد، پێشکەوت مەجید (٢٠١٣), ڕەگەز لە ڕوانگەى زانستی زمانى کۆمەڵایەتییەوە، نامەی ماستهر، سكوڵى زمان/فاكهڵتى زانسته مرۆڤايهتييهكان، زانکۆی سلێمانی.
ساڵح، دهروون عبدولڕهحمان (2010)، ئیكۆنۆمی له ئاستهكانی زمانی كوردیدا، نامهى ماستهر، كۆلێجى زمان ـ زانكۆى سلێمانى.
فەرەج، شاخەوان جەلال (٢٠١١)، تابۆ وهك نموونهيهكى پهيوهنديى نێوان زمان و كلتور، تێزى دكتۆرا، كۆلێجى زمان ـ زانكۆى سلێمانى.
عهزیز، ڕێژنه اسماعیل (2008)، ناونان و ههست له زمانی كوردیدا، نامهى ماستهر، كۆلێجى زمان ـ زانكۆى سهلاحهددين.
محەمەد، هێژا کەمال (٢٠١٧)، سەنگ و بەهای بیرلەیەکگرتنى ناولێنان و ناولێنراو بە ناولێنەرەوە لە زمانى کوردییدا، نامهى ماجستێر، زانکۆی سلێمانى.
شەمس، هێمن عەبولحەمید (٢٠٠٦)، شێوازو دەربڕین لە بۆنە کۆمەڵایەتییەکاندا، نامەى ماستهر، كۆلێجى پهروهرده ـ زانکۆی کۆیە.
خهرابهيی، فهرمان عزیز (2013)، فهرههنگی ناوی مناڵ، چاپى يهكهم، ههولێر.
سدیق، محمد فاروق عمر (1990)، ناوى تايبهتى مرۆڤ له زمانى كوردى و چهند زمانێكى تردا، گۆڤارى ڕۆشنبيرى نوێ، ژماره (125).
سديق، فاروق عومەر (2011)، لهدايكبوونى وشه، چاپخانهى شڤان، چاپى يهكهم، سلێمانى.
باتنی، محەمەد ڕەزا (٢٠١٢)، چەند بابەتێکى زمانەوانی نوێ، و/ هێرش كهريم، چاپى يهكهم، سلێمانی.
دووهم/ بە زمانى فارسی:
زندى، بهمن و ميرمكرى، منيذة (1396)، روند نام طذارى فرزندان در شهر مهاباد از ديدطاة زبان شناسى اجتماعى، فصلنامة مطالعات زبان ها وطويش هاى غرب ايران، دانشكدة ادبيان و علوم انسانى دانشطاة رازى كرمانشاة، سال ثنجم، شمارة (19).
بديعى، مرجان (1388)، طفتمان نامگذارى خيابانهاى تهران پس از انقلاب اسلامى، فصلنامه ژئوپليتيك، سال پنجم، شماره اول، دانشگاه تهران.
طيب، محمد تقى و علينژاد، بتول (1382)، بررسى گرايشهاى جديد نامگذارى در اصفهان از ديدگاه زبان شناسى، مجله علمى ـ پژوهشى دانشكده ادبيات و علوم انسانى دانشگاه اصفهان، دوره دوم، شماره سى و دوم و سى وسوم.
دانش، يونس و قربانى، على اكبر (1396)، بررسى عوامل اجتماعى فرهنگی بر نام گزينى كودكان توسط خانوادههاى ايرانى (مطالعه موردى استان هرمزگان)، دو فصلنامه مشاركت و توسعة اجتماعى، دوره (3)، شماره (5).
سێيهم/ بە زمانى ئینگلیزی:
John M.Anderson (2007), The Grammar of Names, oxford.
التنزيلات
منشور
إصدار
القسم
الرخصة
الحقوق الفكرية (c) 2020 Omed Barzan Brzoo
![Creative Commons License](http://i.creativecommons.org/l/by/4.0/88x31.png)
هذا العمل مرخص بموجب Creative Commons Attribution 4.0 International License.
يوافق المؤلفون الذين ينشرون في هذه المجلة على المصطلحات التالية:
١. يحتفظ المؤلفون بحقوق الطبع والنشر ومنح حق المجلة في النشر الأول مع العمل المرخص له في نفس الوقت بموجب ترخيص المشاع الإبداعي [سيسي بي-نك-ند 4.0] الذي يسمح للآخرين بمشاركة العمل مع الإقرار بحقوق التأليف والنشر الأولي في هذه المجلة.
٢. يمكن للمؤلفين الدخول في ترتيبات تعاقدية إضافية منفصلة للتوزيع غير الحصري للنسخة المنشورة من المجلة من العمل (على سبيل المثال، نشرها في مستودع مؤسسي أو نشرها في كتاب) مع الإقرار بنسخة أولية نشر في هذه المجلة.
٣. يسمح للمؤلفين وتشجيعهم على نشر عملهم عبر الإنترنت (على سبيل المثال، في المستودعات المؤسسية أو على موقعهم على الويب) قبل وأثناء عملية التقديم، حيث يمكن أن يؤدي إلى التبادلات الإنتاجية، فضلا عن الاستشهاد المبكر والأكبر للعمل المنشورة ( انظر تأثير النفاذ المفتوح).