موعجیزەی تێپەڕبوونی هەورە بروسكە لەڕوانگەی زانستیی و فەرموودەیەكی پێغەمبەر (دروودی خوای لەسەر بێت)
DOI:
https://doi.org/10.32410/huj-10221الملخص
جێگای ئاماژە پێ كردنە، هەورە بروسكە، یەكێكە لەدیاردە هەرە كۆنەكانی سروشت كە لەسەر زەویەوە تێبینی دەكرێت و بریتیە لەكرداری خاڵیبوونەوەی بارگەی كارەبایی لەكاتێكی كەم و ڤۆڵتیەی بەرزدا ڕوودەدات لەنێوان هەورو زەوی یان هەور و هەوردا. لەئەنجامدا ڕووناكی یەكی زۆر بەهیز و دەنگێكی زۆر بەرزی لێ پەیدا ئەبێت. لەسەرەتادا هەوای نێوان زەوی و هەورەكە دەوری نەگەیەنەر دەبینێت لەنێوان بارگەی كارەبایی موجەب و سالب واتە لەنێوان زەوی و هەوردا, ئەگەر هێزی دووبارگە جیاوازەكە گەیشتە ئاستی پێویست ئەوا فراوانی نەگەیاندن كەم دەبێت و هەورە بروسكە پەیدادەبێت. لە ئەنجام دا خاڵی بوونەوە روودەدات تا ئەو كاتەی دووبارە بارگە پێچەوانەكان دروست دەبنەوە.
تاقیكردنەوەكان ئەوەیان سەلماندووە هەورە بروسكە یەك پارچە نیە وەك ئێمە دەیبینین بەڵكو لە چەند رەوگەیەك پێك دێت. لە هەموو رەوگەیەك گرنگتر رەوگەی بەرەو خوار و رەوگەی بەرەو سەرن واتا لێدانی بروسكە لە زەوی و گەرانەوەی بروسكەكەیە بو سەرەوە. واتە كاتی بروسك لێدان و گەرانەوە بەئەندازەیەك كورتە كەچاوی مروڤ هەستی پێناكات. ئەم كاتەش خەملێنراوە لە سنووری چەند بەشێك لە هەزار بەشی چركەیەكە. وەسفێكی هاوشێوەی ئەم دیاردەیە لەلایەن پێغەمبەری خودا موحەممەد (دروودی خوای لەسەر بێت) بەر لە زیاتر لە ١٤٠٠سال باسی لێكراوە. لە فەرموودەیەك دا كەباسی پردی سیرات(صراط) دەكات دەفەرمووێ « الم تروا الی البرق كیف یمر و یرجع فی طرفە عین؟» واتە نابینن كاتێك بروسك دێت و دەگەرێتەوە لە چاو تروكانێكدا؟ لە ئەمەشدا ڕاستییەكی زۆر ڕوون و ئاشكرای زانستی حاشا هەڵنەگر بەدی ئەكرێت.
بۆیە، بەتێڕامانێكی وورد لە فەرموودەكەی پێغەمبەری خودا (دروودی خوای لێ بێت) وە بەراوردكردنی لەگەڵ ئەو ڕاستیەی كەئێستا زاناكان پێی گەیشتوون, بۆمان دەردەكەوێ كە فەرموودەكە موعجیزەیەكی ئاشكرایە و بەتەواوی یەكدەگرێتەوە لە گەڵ خێرایی و ڕۆیشتن و گەرانەوەی هەورە بروسكە بەبەراورد لە گەڵ تێپەربوونی هەندێك لە مرۆڤەكان لەڕۆژی دوایی لە سەر پردی سیراتدا، كە ئەمەش هەمان ئەو وەسفە زانستیەیە كە زاناكانی ئەم سەردەمە باسی لێوە دەكەن.
هەرچەندە پێغەمبەری خودا (دروودی خوای لەسەر بێت) بەدڵنیاییەوە ئەفەرمووێ ئایا نابینن كەچۆن هەورە بروسكە تێدەپەڕێت و دەگەڕێتەوە لە چاوتروكانێك دا, كە ئەمەش بۆخۆی وەك ئاماژەیەك وایە كە پێغەمبەری خودا (دروودی خوای لەسەر بێت) لە شتانێك ئاگادارمان دەكاتەوە كە بە چاوی سەر نابینرێت ، چوونكە كاتەكەی زۆر كورتە و لە مەودای یەك لەسەرهەزاری چركەیە, تەنها بە كامیرای زۆر پێش كەوتوو دەتوانرێت وێنەی بگیرێت كەدەتوانێت هەزار وێنە بگرێت لە چركەیەكدا. لە راستیدا، ئەو وەسفە روون و ئاشكرایەی پێغەمبەری خودا (دروودی خوای لەسەر بێت) تەنها بەڵگەیە بۆ راست و درووستی پەیامی ئەو چوونكە زانست كاتێكی زۆری پێویست بوو تا كو ئەو دیاردە بە روونی ببینێت.
المراجع
Home, R.W., Electricity and the nervous fluid. Journal of the History of Biology, 1970. 3(2): p. 235-251. DOI: https://doi.org/10.1007/BF00137353
TURNS, B.F., Benjamin Franklin and lightning rods. Physics Today, 2006. 59(1): p. 42. DOI: https://doi.org/10.1063/1.2180176
McGaughey, S.L., Institutional entrepreneurship in North American lightning protection standards: Rhetorical history and unintended consequences of failure. Business History, 2013. 55(1): p. 73-97. DOI: https://doi.org/10.1080/00076791.2012.687537
Rakov, V.A., Lightning discharge and fundamentals of lightning protection. Journal of Lightning Research, 2012. 4(1): p. 3-11. DOI: https://doi.org/10.2174/1652803401204010003
Nag, A., B.A. DeCarlo, and V.A. Rakov, Analysis of microsecond-and submicrosecond-scale electric field pulses produced by cloud and ground lightning discharges. Atmospheric Research, 2009. 91(2): p. 316-325. DOI: https://doi.org/10.1016/j.atmosres.2008.01.014
Franklin, B., Experiments and observations on electricity made at Philadelphia. London E Cave, 1774.
Zipse, D.W., Lightning protection systems: Advantages and disadvantages. IEEE Transactions on Industry Applications, 1994. 30(5): p. 1351-1361. DOI: https://doi.org/10.1109/28.315250
Rakov, V.A. and M.A. Uman, Lightning: physics and effects. 2003: Cambridge University Press. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9781107340886
Warren, L., Encyclopedia of Twentieth-Century Photography, 3-Volume Set. 2005: Routledge. DOI: https://doi.org/10.4324/9780203943380
Nag, A. and V.A. Rakov, Some inferences on the role of lower positive charge region in facilitating different types of lightning. Geophysical Research Letters, 2009. 36(5). DOI: https://doi.org/10.1029/2008GL036783
Betz, H.D., et al., Lightning detection with 3‐D discrimination of intracloud and cloud‐to‐ground discharges. Geophysical research letters, 2004. 31(11). DOI: https://doi.org/10.1029/2004GL019821
Rycroft, M., S. Israelsson, and C. Price, The global atmospheric electric circuit, solar activity and climate change. Journal of Atmospheric and Solar-Terrestrial Physics, 2000. 62(17): p. 1563-1576. DOI: https://doi.org/10.1016/S1364-6826(00)00112-7
Pirjola, R., Effects of space weather on high-latitude ground systems. Advances in Space Research, 2005. 36(12): p. 2231-2240. DOI: https://doi.org/10.1016/j.asr.2003.04.074
Khan, M.M. and T.-u.-D. Hilaali, Translation of the meanings of the Noble Quran in the English Language. 1997: King Fahd Complex For Printing The Holy Quran.
DeYoung, D.B., A Survey of Lightning. Creation Research Society Quarterly, 2013. 49(4). DOI: https://doi.org/10.2174/1652803401204010049
Frank, M.V. and W.E. Kastenberg, Probabilistic risk management using risk-based safety goals for the design of spacecraft with onboard nuclear reactor systems. Nuclear technology, 2007. 159(1): p. 25-38. DOI: https://doi.org/10.13182/NT07-A3854
Jensenius Jr, J.S., A detailed analysis of lightning deaths in the United States from 2006 through 2014. National Weather Service Executive Summary, 2015.
Galiano, D., Thunderstorms and Lightning. 2003: The Rosen Publishing Group.
Uman, M.A. and E.P. Krider, A review of natural lightning: Experimental data and modeling. IEEE Transactions on electromagnetic compatibility, 1982(2): p. 79-112. DOI: https://doi.org/10.1109/TEMC.1982.304006
Dwyer, J.R. and M.A. Uman, The physics of lightning. Physics Reports, 2014. 534(4): p. 147-241. DOI: https://doi.org/10.1016/j.physrep.2013.09.004
Saba, M., M. Ballarotti, and O. Pinto, Negative cloud‐to‐ground lightning properties from high‐speed video observations. Journal of Geophysical Research: Atmospheres, 2006. 111(D3). DOI: https://doi.org/10.1029/2005JD006415
Parker, P., An Introduction to the Lightning Process®: The First Steps to Getting Well. 2012: Hay House, Incorporated.
Sassen, K., et al., Highly supercooled cirrus cloud water: Confirmation and climatic implications. Science, 1985. 227(4685): p. 411-413. DOI: https://doi.org/10.1126/science.227.4685.411
Siddiqui, A.H., Translation of Sahih Muslim. University of Southern Carolina Centre for Muslim-Jewis Engagement-Avaiabl from: www. usc. edu/schools/college/crcc/engagement/resources/texts/muslim/hadith/muslim, 2008.
Al-Chalabi, A., M.R. Turner, and R.S. Delamont, The Brain: A Beginner’s Guide. 2006: Oneworld.
Elsom, D.M., Lightning: Nature and Culture. 2015: Reaktion Books.
التنزيلات
منشور
إصدار
القسم
الرخصة
الحقوق الفكرية (c) 2019 Azeez Abdullah Barzinjy, Abbas Hussein Rostam, Haidar Jalal Ismail, Mohammed Abdullah Hamad, Mudhaffer Mustafa Ameen
![Creative Commons License](http://i.creativecommons.org/l/by/4.0/88x31.png)
هذا العمل مرخص بموجب Creative Commons Attribution 4.0 International License.
يوافق المؤلفون الذين ينشرون في هذه المجلة على المصطلحات التالية:
١. يحتفظ المؤلفون بحقوق الطبع والنشر ومنح حق المجلة في النشر الأول مع العمل المرخص له في نفس الوقت بموجب ترخيص المشاع الإبداعي [سيسي بي-نك-ند 4.0] الذي يسمح للآخرين بمشاركة العمل مع الإقرار بحقوق التأليف والنشر الأولي في هذه المجلة.
٢. يمكن للمؤلفين الدخول في ترتيبات تعاقدية إضافية منفصلة للتوزيع غير الحصري للنسخة المنشورة من المجلة من العمل (على سبيل المثال، نشرها في مستودع مؤسسي أو نشرها في كتاب) مع الإقرار بنسخة أولية نشر في هذه المجلة.
٣. يسمح للمؤلفين وتشجيعهم على نشر عملهم عبر الإنترنت (على سبيل المثال، في المستودعات المؤسسية أو على موقعهم على الويب) قبل وأثناء عملية التقديم، حيث يمكن أن يؤدي إلى التبادلات الإنتاجية، فضلا عن الاستشهاد المبكر والأكبر للعمل المنشورة ( انظر تأثير النفاذ المفتوح).