Writing History by Kurdish Authors in Iraq Between1968-1975 in Kurdish Printed Books

Authors

  • Bashdar Omar Rafeeq Directorate General of Education, Directorate of Education Koya, Koya City, Kurdistan Region, Iraq
  • Mohammed Abdullah Kakasur Department of History, CCollege of Arts, Salahaddin University, Erbil City, Kurdistan Region, Iraq

DOI:

https://doi.org/10.32410/huj-10344

Keywords:

مێژوونووس ، ڕێبازی مێژوونووسیی، كتێب، كوردی, نووسينه‌وه‌ی مێژوو

Abstract

This study, which is entitled “writing history by Kurdish authors in Iraq between1968-1975 in Kurdish printed books, aims at investigating about those printed books in written and published in Kurdish by Kurdish authors in Iraq. Moreover, the historical method used in those printed books are also investigated together with the biography of the authors and the historians. For this purpose, this study discusses those 6 books that were printed in Baghdad and Kirkuk, and those 8 books that were printed in Sulaimani. The historeans were peoples of different backgrounds in Kurdistan including politicians, academics, lawyers, religious people, school teachers, poets, and scholars. This indicates the desire of writing history by peoples of different backgrounds in the Kurdish society at that time. The academic and scientific quality and the methodology employed in writing history books at that time seem to be different due to the fact that authors and historians were at different academic levels and that had made the books to be different in writing and adopting research methodologies from one atuthor to another.

References

سه‌رچاوه‌كان به‌ زمانی كوردی:

- ئه‌حمه‌د، به‌ها‌دین، شاكر فه‌تاح و ڕۆڵی له‌ ڕۆژنامه‌نووسی كوردییدا ، چاپخانه‌ی ڕۆژ، كه‌ركوك، 2008.

-ئه‌‌حمه‌د، كه‌مال مه‌زهه‌ر،كوردستان له‌ ساڵه‌كانی شه‌ڕی یه‌كه‌می جیهاندا، چاپخانه‌ی كۆڕی زانیاری كورد، به‌غدا ، 1975.

- باخچه‌یی، عوسمان سه‌یدقادر، ژیاننامه‌ی مێژوونووسانی كورد، چاپخانه‌و ئۆفسێتی به‌درخان، سلێمانی ، 2001.

- ته‌قی، ئه‌حمه‌د، خه‌باتی گه‌لی كورد له‌یاداشته‌كانی ئه‌حمه‌د ته‌قی دا ، چاپخانه‌ی سلمان الاعضمي، به‌غداد، 1970.

- جه‌باری ،عه‌بدولجه‌بار محه‌مه‌د، مێژووی ڕۆژنامه‌گه‌ری كوردی، چاپخانه‌ی ژین ، سلێمانی ، 1970.

- جه‌باری، عه‌بدولجه‌بار محه‌مه‌د، كۆی به‌رهه‌مه‌ كوردییه‌كانی(جه‌بار جه‌باری) شه‌هید و نووسه‌ر، كۆكردنه‌وه‌ و له‌سه‌ر نووسینی(سمكۆ جه‌باری) ، چاپخانه‌ی شڤان، سلێمانی، 2004.

- جه‌باری، عه‌بدولجه‌بار محه‌مه‌د، ئافره‌ته‌ ناوداره‌كانی كورد، چاپخانه‌ی جمهوریه‌، كه‌ركوك، 1969.

- حه‌وێزی، ملا رؤووف سلیم، كوردستان و ئاینی ئیسلام، هاتنی سوپای عمری كوڕی خه‌تاب وه‌گرتنی كوردستان، چاپخانه‌ی جامعه، به‌غداد‌ ، 1970.

- حیلمی، ره‌فیق، یاداشت ، چ3، چاپ و په‌خشی سه‌رده‌م، سلێمانی، 2003 .

- خواجه‌، ئه‌حمه‌د ، چیم دی، به‌رگی یه‌كه‌م، بغداد، چاپخانه‌ی شفیق، 1968.

- خواجه، ئه‌حمه‌د، چیم دی، به‌رگی دووهه‌م ، چاپخانه‌ی كامه‌ران، سلێمانی، 1969.

- خواجه‌، ئه‌حمه‌د، چیم دی، به‌رگی سێهه‌م ، چاپخانه‌ی ڕاپه‌ڕین ، سلێمانی ، 1970.

- زراری، سه‌نگه‌ر، هونه‌ری ژیاننامه‌، شێوازه‌كانی نووسینه‌وه‌ی: بیره‌وه‌ری ، گه‌شتنامه‌، ڕۆمانی ژیاننامه‌یی ، ته‌فسیر بۆ چاپ و بڵاوكردنه‌وه‌، هه‌ولێر، 2019.

- زند، كریم ، ملله‌تی كورد ، چاپخانه‌ی كامه‌ران، سلێمانی، 1970.

- زند، كریم ، ئاین و باوه‌ر له‌كوردستان دا ، چاپخانه‌ی كامه‌ران ، سلێمانی ، 1971.

- شوانی، ئاكۆ عه‌بدولكه‌ریم، شاری سلێمانی (1918-1932)لێكۆڵینه‌وه‌یه‌كی مێژویی/ سیاسییه‌ ، چاپخانه‌ی زانست، سلێمانی 2002.

- علی، بارزان محمد، د.كه‌مال مه‌زهه‌ر ژیان و به‌رهه‌م و ڕێبازی له‌نووسینه‌وه‌ی مێژوودا، چاپخانه‌ی رۆژهه‌ڵات، هه‌ولێر، 2018.

- عمر , ابراهيم, كورد له‌ناو ئاین و مێژوودا، چاپخانه‌ی ڕاپه‌رین, سلێمانی، 1972.

- عومه‌ر، سه‌روه‌ر عه‌بدولره‌حمان، ڕێبازی لێكۆڵینه‌وه‌ی مێژوویی، چاپخانه‌ی كارۆ، سلێمانی، 2019.

- فه‌تاح، شاكر، یه‌زیدی یه‌كان و ئایینی یه‌زیدی، چاپخانه‌ی كامه‌ران، سلێمانی، 1970.

- فه‌تاح، شاكر، ئاوێنه‌ی ژیانم- كتێبی یه‌كه‌م ‌سه‌رجه‌م به‌رهه‌مه‌كانی شاكر فه‌تاح، (رێكخستن ولێكۆڵینه‌وه‌ی ئه‌حمه‌د سه‌ید عه‌لی به‌رزنجی)، چاپخانه‌ی وه‌زاره‌تی په‌روه‌رده‌، هه‌ولێر، 2003.

- قادر، مه‌هدی محه‌مه‌د، سه‌ربورده‌ی مێژوونووسێك، چاپخانه‌ی زانكۆی سه‌لاحه‌دین، هه‌ولێر، 2019.

- قه‌زاز، ڕه‌مزی، بزووتنه‌وه‌ی سیاسی و رۆشنبیری كورد له‌كۆتایی چه‌رخی نۆزده‌هه‌مه‌وه‌ تاناوه‌راستی چه‌رخی بیست، چاپخانه‌ی ژین، سلێمانی، 1971.

- قه‌فتان، صالح ، مێژووی نه‌ته‌وه‌ی كورد ، چاپخانه‌ی سلمان الاعضمي، به‌غداد ، 1969 .

سه‌رچاوه‌كان به ‌زمانی عه‌ره‌بی:

- البيضانى , جواد كاضم ,التأريخ والمؤرخون الكرد, دارومكتبة البيضاء , لبنان, 2012.

- الجبوري, حسين محمد جواد, الجانبي, قيس حاتم هاني, منهجية البحث التاريخي الأسس والمفاهيم والأساليب العلمية, دار صفاء للنشر والتوزيع, عمان, 2013.

- الدوري, عبدالعزيز, وأخرون, تفسير التاريخ , مطبعة الأرشاد , بغداد , 1963 .

- بابان, جمال, اعلام كرد العراق, الجزء الاول, مطبعة شڤان, السليمانية ,2006.

- زريق, قسطنطين, نحن والتاريخ, دارالعلم للملاين , بيروت, 1963.

- طه‌، عبدالواحد ذنون، اصول البحث التاریخی، مطبعة دار الحكمه‌ للطباعة والنشر، الموصل ،1990.

- عثمان، حسن، منهج البحث التاریخي, دارالمعارف, القاهرة, 1965.

- كار، ادوارد، ماهو التاریخ، ترجمه‌(احمد حمدی محمود)، وزارة تعلیم العالی، القاهرة، 1962.

- ه. أ. مارو، من المعرفة التاریخیة، المطبعة الثقافیة، مصر، 1971.

نامه‌ی ئه‌كادیمی به ‌زمانی عه‌ره‌بی:

-محمد، دلیر خالد، دور الدكتور كمال مظهر أحمد في تدوين التاريخ العراقي 1967-2009م, رسالة ماجستیر، كلیة الأداب قسم التاریخ، جامعة بیروت العربیة، 2013.

سه‌رچاوه‌ ئه‌لیكترۆنیه‌كان:

-https://www.kurdistan24.ne كۆچی دوایی كه‌ریم زه‌ند.. مێژووی سه‌ردانی 2/3/2020.

- https://www.gilgamish.org/ المؤرخ احمد خواجه... مێژووی سه‌ردانی 6/8/2020.

Published

2020-12-30

How to Cite

Omar Rafeeq, B. ., & Abdullah Kakasur , M. . . . . . . . . . . (2020). Writing History by Kurdish Authors in Iraq Between1968-1975 in Kurdish Printed Books. Halabja University Journal, 5(4), 115-132. https://doi.org/10.32410/huj-10344