The Morphophonemic (/i/) in the Central Kurdish dialect of the language

Authors

  • Dilshad M. Gharib Department of Kurdish language, College of Basic Education, University of Garmian, Kalar City, Kurdistan Region, Iraq

DOI:

https://doi.org/10.32410/huj-10431

Keywords:

Morphophonemic, Phoneme, Morpheme, Vowels, Consonants

Abstract

The morphophonemic (/i/) in the Central Kurdish dialect of the  Kurdish language, in the (Phonetic, Phonological, Morphological, and Syntactic) structures appear as the same form, but they are different in their structures. This research is conducted on (analytical- descriptive) method, and aome of the equivalent forms of (/i/) are analyzed based on the principles of generative school. For the purpose of presenting the examples, along with the phonemic alphabet, international phonetic alphabet (IPA) is also used. The examples are taken from daily expressions in central Kurdish dialect. In compared words, the vowel phoneme proves itself in the smallest phonological two-word example, and is differed from the semi-consonant (/i/). In the morphological and syntactic structures, it performes different duties as a bound morpheme, and due to the present stress, the long sound of (/i:/) or the short (/i/) are embodied.

References

١- مارف ، ئەوڕەحمانی حاجی (١٩٧٩)، ڕێزمانی کوردیی، مۆرفۆلۆژیی- ناو، ب١، ب١، بەغدا.

٢- مەحموود ، ئازاد ئەحمەد ( ٢٠٠١)مۆرفێمەکانی(ی) لە زمانی کوردیدا(بە کەرەستەی دیالێکتى کرمانجی خواروو و ژوروو)، نامەی ماستەر، كۆلێژی پەروەردە(ئیبن- ڕوشد)، زانكۆی بەغدا.

٣- یونس ، بازیان (٢٠٠٩)، مۆرفۆفۆنیم لە ڕوانگەی بابەتەوە، ژ١، گۆڤاری زمانناسی-هەولێر.

٤- محەمەد ، بژوێن یحیى (٢٠٢١)، نواندنی فەرهەنگیی لە زمانی کوردییدا،چ١.

٥- صاڵح ، پێشڕەو (٢٠١٦)، یاسا مۆرفۆنۆلۆجییەکان لە داڕشتەی مۆرفۆسینتاکسدا، نامەی ماستەر، كۆلێژی زمان، زانکۆی سلێمانی.

٦- غەریب، دڵشاد محەمەد (٢٠١٩)، هێز و ئەکسێنت لە شێوەزاری کەرکووکدا، نامەی دكتۆرا، كۆلێژی زمان، زانکۆی سلێمانی.

٧- غەریب ، دڵشاد محەمەد ، ئاسۆ عبدالرحمن، نوری نسرین (٢٠٢١)، ئەلەفۆن و ئەلۆپیت لە زمانی کوردیدا، گۆڤاری زانکۆی ڕاپەڕین، خ٨، ژ٣.

٨- ساڵح، دەروون عەبدولڕەحمان ، دزەیی، عەبدوالواحید موشیر، محەمەد، دانا تەحسین ، فۆنەتیک و فۆنۆلۆجی، چ٢، چاپخانەی هێڤی، هەولێر، ٢٠١٥.

٩- مەعرووف، عەبدولجەبار مستەفا (٢٠٢٠)، لێکۆڵینەوە لە فەرهەنگ و سینتاکسی کوردیی، گۆڤاری زانکۆی گەرمیان، خولی ب١، چ١.

١٠- مەعرووف، عەبدولجەبار مستەفا و دڵشاد محەمەد غەریب(٢٠٢١)، مەرجی فۆنۆلۆژیی لە پرۆسەی بەوشەبووندا، گۆڤاری زانکۆی گەرمیان، خولی ٨، ژ٣.

١١- ڕەسوڵ ، عەبدوڵڵا حوسێن ( ٢٠١٥)، چەند باسێکی وردی زمانەوانی- كوردی، ب١، چ١، لە بڵاوکراوەکانی ناوەندی ئاوێر، ژ(٢٢٣).

١٢- مەحویی، محەمەد ( ٢٠٠١ )، ڕستەسازیی کوردیی، زانکۆی سلێمانی.

١٣- مەحویی، محەمەد ( ٢٠٠٨ )، فۆنەتیک و فۆنۆلۆژیی، ب١، زانکۆی سلێمانی.

١٤- مەحویی، محەمەد ( ٢٠١٦ )، مەنامە، زانکۆی سلێمانی.

١٥- مەحویی، محەمەد ( ٢٠٢١ )، مۆرفۆلۆژیی و بەیەکداچوونی پێکهاتەکان- مۆرفۆلۆژیی کوردیی، ب١و٢، سلێمانی.

١٦- محەمەد، هێڕش کەریم حەمید ( ٢٠١٥)، بەراوردێکی مۆرفۆفۆنێمی لە زمانی کوردی و فارسیدا، نامەی ماستەر، كۆلێژی زمان، زانكۆی سلێمانی.

Published

2022-12-30

How to Cite

Gharib, D. M. (2022). The Morphophonemic (/i/) in the Central Kurdish dialect of the language: . Halabja University Journal, 7(4), 39-51. https://doi.org/10.32410/huj-10431